Smallanthus sonchifolius syn. Polymnia sonchifolia
Znana od tysięcy lat roślina z Andów, była uprawiana już przez Inków dla jej smacznych bulw służących jako energetyczne pożywienie. Spożywanie Yaconu łączone jest w niektórych częściach Peru ze szczególnymi rytuałami religijnymi i kulturowymi.
Roślina osiąga do ok. 2 metrów wysokości, a jej najważniejszą częścią są podłużne bulwy (od 4 do 20 sztuk), przypominające ziemniaki. Są one niezwykle soczyste, kruche i słodkie. Często nazywa się Yacon „jabłkiem ziemi”, bo jego smak przypomina jabłko z arbuzem. Zazwyczaj zjada się go na surowo, świeży lub suszony. W ostatnich latach produkuje się z Yaconu także syropy, dżemy, soki, chrupki i płatki śniadaniowe. Można go także piec, smażyć i gotować.
Bardzo wcześnie odkryto dobroczynne właściwości Yaconu, który zawiera ok. 20 różnych cennych aminokwasów, błonnik, potas, wapń, magnez, żelazo i fosfor, karoten, magnez, witaminy A, B1, B2, C oraz enzymy. Bulwa Yaconu zawiera aż do 67% fruktooligosacharydów (FOS). Właśnie one nadają słodki smak roślinie i jest ona uważana za ich najbogatsze źródło. FOS to unikalny rodzaj cukrów, które nie mogą być wchłaniane przez organizm. Działa on jako prebiotyk, pokarm dla "przyjaznych" bakterii w jelicie grubym. Badania przedkliniczne wskazują, że konsumpcja FOS może pomóc wzrostowi gęstości kości i chroni przed osteoporozą.
Nie tylko bulwy Yaconu są jadalne. Także liście i łodygi, które zawierają od 11% do 17% protein oraz podobne składniki jak bulwa, lecz mają gorzkawy smak. Liście zawierają ponadto pewne ilości protocatechuic, kwasy chlorogenowy, kawowy i ferulowy, co czyni herbatę z liści prebiotykiem i ma właściwości antyoksydacyjne: unieszkodliwia wolne rodniki, chroni materiał genetyczny, spowalnia starzenie się organizmu, pomaga zapobiegać nowotworom i miażdżycy.
Odwar z
liści * stosuje się ponadto w zapaleniach pęcherza, wątroby i nerek, także jako naturalne remedium na cukrzycę. Jak wiadomo, największym problemem diabetyków są gwałtowne skoki poziomu cukru we krwi, szczególnie po posiłkach. Pita systematycznie herbatka z Yaconu pozwala uniknąć tego problemu, zapobiegając jednocześnie stanom niedocukrzenia, zawiera bowiem duże ilości inuliny czyli cukru, który nie jest wchłaniany przez organizm. Już po miesiącu czuje się różnicę, spowodowaną wydajniejszą pracą trzustki oraz lepszą przyswajalnością wartości odżywczych pożywienia.
Yacon wpływa również na obniżenie poziomu trójglicerydów i cholesterolu, pobudza metabolizm, oraz wykazuje działanie przeciwzapalne, moczopędne i odżywcze.
Badania wykazały także jego korzystny wpływ na nadciśnienie tętnicze (rozrzedza krew i może obniżać ciśnienie o 5–10%). Ponadto ułatwia wchłanianie wapnia, dzięki czemu jest pomocny w leczeniu osteoporozy, oraz wchłanianie witamin z grupy B. Jest pomocny przy problemach związanych z nerkami oraz skórnych, przy owrzodzeniach jelit, zapobiega zaparciom, odbudowuje mikroflorę w jelitach łagodzi stres, uznawany też jest za skuteczny środek przeciwrakowy.
Ponieważ cukrem Yaconu jest głównie FOS, syrop z niego jest niskokaloryczny i jest znakomitym słodzikiem do wykorzystania przez dietetyków i diabetyków. Jest to również doskonały środek na obniżenie łaknienia. „Anty-apetytowy”, skutecznie pomaga przy otyłości i odchudzaniu, także dzięki właściwościom obniżającym poziom tłuszczy.
Wspomniane wyżej cenne właściwości Yaconu sprawiają, że popularność tej rośliny na świecie rośnie w bardzo szybkim tempie.
Mamy coraz większą świadomość wpływu cukrów i substancji słodzących na nasz organizm. Zwłaszcza ludzie cierpiący na cukrzycę i inne dolegliwości zdrowotne zastanawiają się, czy coś, co jest słodkie, może być dla nich zdrowe, niskokaloryczne, a do tego ekologiczne. Ci, którzy szukają czegoś takiego dla siebie, mogą sięgnąć właśnie po Yacon – dostępny w postaci bulw, suszony, sproszkowany, w kapsułkach, w kawałkach, można też z jego liści sporządzać herbatę. Dobrze by było, żeby ta roślina nie była tylko sporadycznym gościem na naszym stole, ale by wprowadzić ją do diety możliwie na stałe. Dla lubiących łakocie jest przygotowany niskokaloryczny syrop. Dla porównania – słoik syropu z Yaconu zawiera o połowę mniej kalorii niż taki sam słoik miodu, a dzięki unikalnemu składowi zawartej w nim fruktozy cukier w nim zawarty nie podnosi poziomu glukozy we krwi.
Z fantastycznych właściwości Yaconu mogą korzystać nie tylko chorzy na cukrzycę czy osoby z innymi niedomaganiami.
Roślina ta opóźnia również procesy starzenia się, w tym widoczne efekty starzenia się skóry. Może sprawić, że nie tylko będziemy czuć się młodo, ale i młodo wyglądać. Tak więc Yacon to – podobnie jak Maca i Uncaria tomentosa – roślina, która robi zawrotną karierę międzynarodową.
Poza Ameryką Południową jest już uprawiana na szeroką skalę w Japonii, Nowej Zelandii, USA, na Tajwanie, a powoli zaczyna także pojawiać się w Europie.
WSKAZANIA
• wspomaganie leczenia cukrzycy, w tym cukrzycy insulinozależnej
• oczyszczanie organizmu z toksyn i wolnych rodników – antyoksydant
• ochrona wątroby
• nadciśnienie tętnicze
• stany zapalne: pęcherza i nerek – wątroby – stawów – jelit
• po kuracjach antybiotykami, kiedy jest konieczna odbudowa flory bakteryjnej
• otyłość
• zaparcia
• bezsenność
• Zapalenie stawów
• choroba nerek
• problemy związane z trawieniem
• arterio-skleroza
• wysoki poziom cholesterolu i trójglicerydów.
SPOSÓB UŻYCIA
najczęściej 1 – 2 łyżki ziół zalać około 700 ml zimnej wody i gotować przez 5 - 10 minut od momentu wrzenia, na małym ogniu. Odcedzić. Pić 3 x dziennie po 1 szklance.
* Niestety zarządzeniem Rady Europy liście z Yaconu zostaly zaliczone do Novel foods i jak narazie nie mogą być oferowane.
Możemy użuwać jedynie bulwy, to znaczy
syrop, który jest doskonałym prebiotykiem, a także płatki z suszonych bulw. Zawarte w nich fruktooligosacharydy są ważnym pożywieniem dla wielu przyjaznych bakterii jelitowych wspomagających oczyszczanie okrężnicy. Wzmocnione przez FOS, mogą one zwalczać inne szkodliwe bakterie w naszych jelitach (w tym odpowiedzialne za kandydozę), które w przypadku nadmiernego namnożenia powodują biegunki, wzdęcia, zapalenie ścian jelit i przyczyniają się do spadku odporności.
Tagi / Słowa kluczowe: cukrzyca, cholesterol, zaburzenia snu, nadciśnienie, arterioskleroza, zaparcia, nadwaga, otyłość, problemy z trawieniem, zapalenie nerek, bezsenność, zapalenie stawów, zapalenie pęcherza moczowego, zapalenie jelit, antyoksydant, oczyszczenie organizmu, odbudowa flory bakteryjnej jelit, zaburzenia flory bakteryjnej jelit, zaburzenia trawienne, trójglicerydy,